Ahmet Hamdi Tanpınar “Beş Şehir” adlı eserinde Konya’yı anlatmaya şu cümleyle başlar:

“Konya bozkırın tam çocuğudur” (Tanpınar, 1989: 71).;

ve şöyle devam eder,

“… ve sonunda kendinizi Selçuklu sultanlarının şehrinde bulursunuz…Konya insanı ya bir sıtma gibi yakalar, kendi alemine taşır yahut da ona sonuna kadar yabancı kalırsınız. Meram bağlarının tadını alabilmek için ona yerli hayatın içinden gitmek lazımdır. Konya tıpkı Mevlevilik gibi bir nevi initiation ister” (Tanpınar, 1989: 71, 72).

Kimi zaman “Selçukistan” yakıştırmasını da fazlasıyla hakeden Selçukluların kadim başkenti bir dizi heybetli Selçuklu anıtları ile bu geçmişin anılarını, izlerini ve bilgilerini günümüze taşımaktadır. Görkemli Selçuklu geçmişi ve elbette içinde yer aldığı ünlü ovası Konya’nın kimliğinin şüphesiz değişmez ögeleridir. Ancak Konya kimliğinin sadece bu iki ögeyle sınırlandırılamayacağı açıktır. Mevlana’dan ünlü etli ekmeğe kadar adları Konya ile bütünleşmiş değerler pek çoktur. Dünyaca ünlü Cilalı Taş Dönemi yerleşmesi “Çatalhöyük” de Konya’nın zengin ve çok çeşitli kimlik ögelerinden unutulmaması gereken bir diğeridir. Bununla birlikte günümüz Konya’sının dikkat çekici unsurları sadece zengin geçmişi ile sınırlı değildir. Konya bir süredir tutkulu bir sanayileşme ve üretim gayreti içinde adeta kendini artık sadece Türkiye’nin tahıl ambarı olarak bir tarım kenti değil ama bir sanayi, hizmet ve turizm kenti olarak yeniden tanımlama ve konumlandırma çabası içinde olduğunu göstermektedir. PLN 301-302 Planlama Atölyelerine ilham veren de zengin ve derin tarihsel birikimi kadar Konya’nın hızla değişmekte olan bu çehresi olmuştur.

Yerinde gerçekleştirilen saha araştırmaları Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nün öteden beri eğitim anlayış ve yönteminin temelini oluşturur. Kalabalık bir öğrenci grubu ve öğretim kadrosuyla gerçekleştirilen ve bir haftaya yakın süren saha araştırmaları organizasyon ve maliyet açısından zor ve zahmetli bir eğitim yöntemidir. Ancak deneyimler göstermiştir ki, aynı oranda da verimli ve öğreticidir. Bundan dolayı tüm zorluk ve zahmetlerine karşın Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü saha araştırmalarını özelde Planlama Atölyeleri ve genelde eğitim programı ve anlayışının değişmez bir yöntemi olarak ve öğrencilere hemen hiçbir zorluk ve maliyet yansıtmaksızın bugüne kadar sürdürmüş ve bundan sonra da sürdürme kararındadır.

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, PLN 301-302 / Planlama Atölyesi IV-V dersleri bünyesinde pandemi yıllarının ardından 2023-2024 Akademik Yılı’nda alan araştırmalarını yeniden İstanbul dışında gerçekleştirmek üzere ilk adımı Konya ile atmıştır. Konya il bütünü ve il merkezini konu alan 2023-2024 PLN 301-302 / Planlama Atölyeleri alan çalışması 30 Ekim – 4 Kasım 2023 tarihleri arasında Konya Büyükşehir Belediyesi ve Sosyal İnovasyon Ajansı yardım destek ve iş birliği ile gerçekleştirilmiştir. Yerinde bir dizi mekânsal araştırma ve inceleme içeren alan araştırması çalışmasında Konya il bütünü ile Konya şehrine ilişkin çeşitli mekânsal, toplumsal, kültürel vb. veri ve bilgiler derlenmiş, teknik gözlem ve araştırmalar yapılmış; verimli ve öğretici bir saha araştırması gerçekleştirilmiştir. Öğrenciler ve eğitim kadrosunun keyifle yer aldıkları ve güzel anılarla ve memnuniyetle hatırlayacakları Konya alan çalışmasının gerçekleştirilmesinde değerli işbirlikleri ve destekleri için Konya Büyükşehir Belediyesi üst yönetimine ve çalışanlarına, alanında ülkemizde ilk olan Konya Büyükşehir Belediyesi Sosyal İnovasyon Ajansı’na teşekkürlerimizi ifade ederiz.

Planlama Atölyesi IV Yürütücüleri

Prof. Dr. Mehmet Rıfat AKBULUT,

Doç. Dr. Seher BAŞLIK