Skip to content

SIDe Projesi Kapsamında:

BAĞIMSIZ HAREKET

ERİŞİLEBİLİR ALANLAR, BAĞIMSIZ YAŞAMLAR PROJESİ

Birlikte Çalışılan STK: 

Altı Nokta Körler Vakfı

Tasarım Ekibi:
  • İrem Özdemir / Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
  • İsmail Turan Acer / Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
  • Mehmet Yönden / Mimarlık Bölümü
  • Merve Genç / Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
  • Canan Çam Yücel (Altı Nokta Körler Vakfı)

Özgürlük insanın en temel ihtiyaçlarından birisidir. Bağımsız olmak, kısıtlamalara takılmamak ve hepsinden öte hiç kimseye bağımlı olmadan hayatımızı devam ettirebilmek şüphesiz ki hepimizin temennileri arasındadır. Bağımsız olmanın çoğu zaman bizim için öneminin farkına varmasak bile bu durum özellikle engelli bireyler için hayati öneme sahiptir. Yaptığımız tasarımlarla engelli bireylerin yaşadığımız kentlerde bağımsız yaşama ve özgürce hareket etme haklarının sağlanması hedeflenmiştir.

Çalışmalarımızın ilk aşamasında görme engelli bireylerin kent içindeki hareketleri esnasında ne gibi güçlüklerle karşılaştıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. STK tasarım ortağı ile yaptığımız görüşmeler, sorun tespitine ilişkin araştırmalarımızı yönlendirerek belli başlı sorun alanlarına ulaşmamızı sağlamıştır. Engelli bireylerin kent içerisindeki kavşaklarda yön tayin etmekte zorlanmaları, yürüyen merdivenlerde merdivenin yönüne karar verememeleri ve aynı şekilde metro istasyonlarında peronda beklerken metronun hangi yönden gelebileceğini bilememeleri bu sorunlara örnek olarak gösterilebilir. Tespit edilen sorunların temeline indiğimizde karşımıza yön tayin etmekte zorlanmaları çıkmıştır ve projemiz kapsamında bu soruna çözüm üretebilmek için ‘Yön’ kavramına odaklanılmıştır.

Proje Videosu

TASARIM ODAĞI:

Çözüm olarak zeminde kullanılan mevcut uyarıcı yüzey sistemini geliştirerek görme engelli bireylerin bağımsız hareketlerinin kolaylaştırılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ‘çok açılı yüzey’ olarak isimlendirdiğimiz yeni bir kılavuz iz sistemi geliştirilmiştir. Yeni kılavuz iz sistemi sayesinde düz devam eden bir yolda ilerleyen görme engelli bireyin yönlenmesi gerektiği yere 90 derecede yerleştirilen hissedilebilir kılavuz iz yerine daha önceden 45 derece ile yönlenme sağlayacak yeni bir yaklaşım geliştirilmiştir. Bu yaklaşım STK tasarım ortağı ile görüşülmüş ve faydalı olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu görüşmeler sayesinde tasarım ekibimiz, mevcut uyarıcı zemin sisteminin nasıl işlediğini ve yaygın kullanılan baston tekniklerini de öğrenmiştir. Bu sayede, geliştirdiğimiz çok açılı yüzey de kullanılarak belirli kamusal alanlarda yönlenmeyi kolaylaştıracak düzenleme önerileri geliştirilmiştir.

Projenin ilerleyen sürecinde dersten sorumlu öğretim elemanları ile yapılan görüşmeler sonucunda çözüm önerisi geliştirebilmek için kent içindeki tüm yayaların dolayısıyla da tüm görme engelli bireylerin en çok güçlük çektiği yerlere odaklanılmasına karar verilmiştir. Kaldırım düzenlemeleri bunlardan biridir ve bu konuda araştırmalar yapılarak bilgi sahibi olunmuştur. Ülkemizde, özellikle İstanbul’da kaldırım düzenlemelerinin bir standart üzerinden ilerlemediği tespiti STK tasarım ortağı tarafından da teyit edilmiştir. Kaldırımlarda bulunan ‘sarı çizgiler’ olarak ifade edilen uyarıcı yüzeylerin ülkemizde ne yazık ki etraflarındaki engeller nedeniyle işlevini yerine getiremediği görülmüştür. Normal şartlarda görme engelli bireyin uyarıcı yüzey üzerinde ve bastonu ile hareket etmesi gerekirken ülkemizde görme engelli bireylerin gerek yanlış kaldırım düzenlemeleri gerekse karşılarına çıkan engeller neticesinde uyarıcı yüzeyin kenarından takip ederek hareket etmek zorunda kaldıkları öğrenilmiştir.

Bunlara ek olarak görme engelli bireylerin kent içerisindeki hareketlerini kolaylaştırabilecek ve ayrıca geliştirilmiş olan yönlendirme sistemine entegre edilebilecek teknolojik bir modülünün olabileceği düşünülmüştür. Bu amaçla geliştirilmesi önerilen ‘bilgilendirme butonu’, engelli bireylerin ve aynı zamanda herhangi bir engeli bulunmayan ancak bir mekânı arayan bireylere destek sağlayacaktır. Kullanıcı butona basıp nereye ulaşmak istediğini söylediğinde sistem sesli olarak algılamakta ve içerisindeki yazılım vasıtasıyla hesaplayarak kullanıcıya gerekli bilgiyi sunup yönlendirebilmektedir. Sistemin amacı, özellikle görme engelli bireylerin kent içindeki bağımsız hareketleri sırasında zorluklarla karşılaştıklarında bir destek mekanizmasının oluşturulmasıdır. Bu cihazlar kentlerin belirli noktalarında ve özellikle toplu taşıma araçlarının duraklarında yer alacaktır. Bu sayede tüm insanların kullanabileceği bir mekânsal yardım sistemi oluşmuş olacaktır.

SONUÇ:

Bağımsız hareket kapsamında yürüttüğümüz proje çalışmasında, sistem ne kadar iyi olsa bile temelde yer alan sorunların yanlış uygulamalar ile ilişkili olduğu anlaşılmıştır. Projemiz kapsamında görme engelli bireylere yönelik olarak kamusal mekânlar ve kent içi sistemlerde kullanılabilecek örnek düzenlemelerin oluşturulması yoluna gidilmiştir. Uyarıcı yönlendirme ve butonlu bilgilendirme sistemimize ek olarak “Görme Engelli Bireyler İçin Standartlar Kılavuzu” isimli bir kılavuz doküman da projemizin diğer bir çıktısı olarak geliştirilmiştir.

 

Posterin üst bölümünde yatay olarak, soldan sağa sırasıyla SIDe Projesinin logosu, yanında İngilizce olarak projenin adı ve İngilizce özet açıklaması yer alıyor.

Proje posterde fotoğraf ve çizimlerden oluşan 14 farklı görsel ile anlatılmış.

Poster hissedilebilir yüzeylerin hatalı uygulama fotoğraflarıyla başlıyor. Soldan başlayarak, ilk fotoğrafta bir ucu zeminden ayrıldığı için yürüyenlerin takılabilecekleri bir hissedilebilir yüzey, ikincisinde bir ağaç gövdesinde sona eren hissedilebilir yüzey, üçüncüsünde bir direkte biten hissedilebilir yüzey, dördüncüsünde ise yanlış konumlandırılmış kent mobilyaları nedeniyle dönemeçler çizen bir hissedilebilir yüzey fotoğrafına yer verilmiş.

Bu fotoğrafların altında yer alan dört siyah beyaz çizimde hatalı uygulamalar ve bu uygulamaların nasıl düzeltilebileceği gösterilmiş. İlk çizimde dar bir kaldırıma yerleştirilmiş çiçekler, park edilmiş arabalar ve trafik işaret direği nedeniyle kaldırımın yayaların kullanıma kapatılması gösteriliyor. Hatalı konumlandırılan çiçek saksıları, araba ve trafik işaret direği kırmızı renk ile işaretlenmiş. İkinci ve üçüncü çizimlerde hatalı konumlandırılan kent mobilyaları ve doğrusunun nasıl olması gerektiği alt alta yerleştirilen ikili çizimlerle gösterilmiş. İlkinde hissedilebilir yüzeyin üzerine yerleştirilmiş büyük bir saksı, altındaki çizimde saksının olmadığı durum gösterilmiş. Diğerinde dar bir kaldırım ve kenarındaki parmaklıklar, altındaki çizimde genişletilmiş ve parmaklıklar kaldırılmış kaldırım gösterilmiş. Dördüncü çizimde dar bir kaldırımda bulunan ve giriş kapısı zeminden yukarıda bulunan  bir dükkana girişi sağlamak amacıyla kaldırımı bölen beton merdiven yer alıyor. Merdiven hatalı uygulama olarak kırmızı renk ile işaretlenmiş.

Bir sonraki çizimde bir metro durağı gösteriliyor. Çizimde görme engelli bireylerin metroya binişini kolaylaştırmak amacıyla metro durduğunda her kapısının denk geleceği zemine, bekleme alanının genişliği kadar hissedilebilir yüzey yerleştirilmiş.

Metro durağı çizimin altında yer alan iki çizimde yine bir yanlış uygulama ve doğrusunun nasıl olabileceği görselleştirilmiş. Yanlış uygulamanın gösterildiği çizimde, bir kafeteryanın kaldırımı işgal eden masa ve sandalyelerinin, aynı zamanda hissedilebilir yüzey uygulamasını da kullanılamaz hale getirdiği görülüyor. Yanında yer alan ikinci çizimde masa ve sandalyeler kaldırılarak kaldırım ve hissedilebilir yüzeyin yayalar için kullanılabilir hale dönüşmesi gösteriliyor.

Son üç çizimde hissedilebilir yüzey uygulamasının geliştirilmesine ilişkin proje kapsamında önerilen açılı yüzey uygulamasının çizimlerine yer verilmiş. Açılı yüzey, dönüşlerde kullanılan uyarıcı yüzey yerine dönüş yönünü gösteren, dönüş yönüne göre sağa veya sola doğru 45 derecelik açı ile oluşturulmuş çizgilerden oluşuyor. İlk çizimde açılı yüzeyin tek yön için nasıl uygulanacağı, ikinci çizimde hissedilebilir yüzeylerin, kılavuz iz, uyarıcı yüzey ve açılı yüzeyin teknik çizimlerine, üçüncü çizimde hem sağa hem sola dönüşlerde, kılavuz iz ve açılı yüzerin nasıl kullanılacağına ilişkin görsel yer alıyor.

Projeye ait bu 14 görselden sonra projenin sloganı olan Erişilebilir Alanlar Bağımsız Yaşamlar yazısı bulunuyor.

Posterin altında yatay olarak soldan sağa projenin kare kodu projeyi yapan öğrencilerin ve STK tasarım ortağının isimleri “İrem Özdemir, Merve Genç, Mehmet Yönden, İsmail Turan Acer ve Canan Çam Yücel”, ve SIDe projesinin Bileşenlerinin logoları “Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Loughborough Üniversitesi, Newton Fund, Altı Nokta Körler Vakfı, Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği” yer alıyor.

SIDe Projeleri Anasayfası
Sonraki Projeye Git
HAKKIMIZDA

Sanal-sergi.msgsu.edu.tr Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nin resmî çevrimiçi sergi platformudur.

İLETİŞİM

Email:  sanal-sergi@msgsu.edu.tr

Fındıklı Yerleşkesi

Meclis-i Mebusan
Caddesi No: 24
Fındıklı 34427 İstanbul
+90 212 252 16 00

https://www.msgsu.edu.tr/

  • Hakkında
  • Sergiler
  • Takvim
  • İletişim
  • Anasayfa
  • Hakkında
  • Sergiler
    • Fatma Rikkat Kunt Sergisi
    • Prof. Emin Barın Sergisi
    • EXCO2020
    • Engelsiz Yaşam Sergisi
    • BASE 2020
    • GSF Mezunlar Sergisi
    • 27. Sakıp Sabancı Sanat Ödülleri
    • Mimarlık Fakültesi – 2019-2020 Güz ve Bahar Yarıyılı Sergisi
    • Mimarlık Fakültesi – Diploma Projeleri Sergisi
    • İç Mimarlık Bölümü – Tasarıma Giriş 2
    • Karşılaşmalar Sergisi
  • Takvim
  • İletişim

Giriş Yap

Parolanızı mı unuttunuz?