SIDe Projesi Kapsamında:
HERKES İÇİN ULAŞIM
THISWAY PROJESİ
SIDe Projesi Kapsamında:
HERKES İÇİN ULAŞIM
THISWAY PROJESİ
Altı Nokta Körler Vakfı
Proje ile görme engelli bireyler için geliştirilen, motorlu araç trafiği hatlarında güvenli geçişe yönelik incelenen uygulamaların daha kapsayıcı çerçevede ele alınması ve engelli bireyler için daha erişilebilir bir ulaşım sisteminin kurulması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında sadece görme engelli bireyler değil, aynı zamanda engel grubunda tanımlanmayan ama hareket kabiliyeti açısından dezavantajlı yayaların da ulaşımdaki erişilebilirliğinin artırılması hedeflenmektedir. Projenin çıkış noktası her ne kadar görme engelli bireylerin kent içi ulaşımda yaşadığı sorunlar ve konforsuz kamusal mekan kullanımı olsa da tartışmalar sonucunda tüm dezavantajlı kullanıcıların beklentisine uygun bir mobil uygulama oluşturulmuştur.
Ön araştırmalar, STK sunumları ve özel olarak STK katılımcısıyla yapılan görüşmeler sonucu görme engelli bireylerin günlük yaşamda ulaşım konusunda ne tür zorluk ve problemlerle karşılaştıkları belirlenmiş, bu problemlerden yola çıkılarak çözüm önerileri geliştirilmiştir.
Proje kapsamında çözülmesi hedeflenen problemler;
Proje kapsamında tasarlanan uygulama mevcut navigasyon uygulamaları ile ortak çalışacak şekilde kurgulanmıştır. Oluşturulan sistem ile mevcutta bulunan navigasyon uygulamalarının, taşıtlar için kullandığı çalışma prensibinin yaya trafiğine uygulanarak çalışması öngörülmektedir. Böylece sadece görme engelli bireyler değil bu sistemi kullanacak olan tüm yayaların faydalanabileceği bir uygulama oluşturulması hedeflenmektedir. Belirlenen rota üzerindeki yaya yoğunluk durumu tespit edilecek ve kullanıcı farklı alternatifteki daha az yoğun olan bölgelere yönlendirilecektir. Aynı zamanda engelli bireyler en güvenli yaya geçitlerine yönlendirilerek, her türden dezavantaja sahip bireylerin karşıdan karşıya geçerken içerisinde bulunduğu risk minimuma indirgenecektir. Bu navigasyon uygulamasına yardımcı bir eleman olarak ise görme engelli bireyler için yaya geçitlerini kullanırken yaşadıkları sorunları önlemek adına akıllı bileklik tasarımı yapılmıştır. Bu bileklik trafik ışıklarının konumun net olarak tespit edilmesi ve kullanıcının yönlendirilmesi amacıyla tasarlanmıştır.
GPS tabanlı verilerin, trafik lambalarının lokasyonunu belirlerken tam noktayı tespit edememe ve lambaların konumlarında sapmalar olabilme ihtimali göz önünde bulundurularak bu sapmaların en aza indirilmesine yönelik trafik lambalarına sonar sistemle çalışan cihaz eklentisi yapılması ve akıllı bileklikten yayılacak dalgalar yardımıyla trafik lambasının tam konumuna ulaşılması hedeflenmektedir. Akıllı bilekliğin üzerinde sadece açma kapama tuşu ile panik butonu tanımlanmış, sade ve işlevsel bir tasarım öngörülmüştür. Akıllı bilekliğin iki farklı renk seçeneği bulunmaktadır; kişisel tercihlere göre tuş kullanımı değişebileceği gibi renk farklılıklarına göre tuşların yerleri de farklılık göstermektedir.
Uygulamanın kullanımı üye kaydı ile başlamaktadır. Uygulama Google Haritalar, Yandex Haritalar vs. uygulama hesapları ile de giriş yapılmasını mümkün kılacak özelliğe sahiptir.İlk kez uygulamayı kullanacakların üye kaydında sistem kullanıcı adı, e- posta adresi, şifre ile birlikte varsa özel durum (engel durumu, vs) hakkında bilgi istemektedir. Bu kısmın eklenmesindeki başlıca neden uygulamanın her kullanıcı grubunun ihtiyaçlarına yönelik bir seçenek geliştirebilme içeriğine dayanmaktadır.
Üye kayıt işleminden sonra ana ekrana yönlendirilen kullanıcıya konum bilgisi iznine yönelik ‘her zaman izin ver’, ‘yalnızca uygulamayı kullanırken’ ve ‘hiçbir zaman’ şeklinde üç farklı seçenek sunulur.
Konum bilgileri paylaşıldıktan sonra üst bölümünde menü çubuğu, acil ihtiyaçlar, kaydedilenler ve arama butonu bulunurken, alt bölümde ise sırasıyla yaya görünümü, taşıt görünümü ve akıllı bileklik butonlarının bulunduğu ana ekran görüntüsüne ulaşılır. Acil ihtiyaçlar butonuna tıklandığında özellikle günlük temel ihtiyaçları referans alan market/AVM, hastane/sağlık ocağı, eczane, bankamatik/atm karakol gibi seçeneklerin bulunduğu sayfa açılır. İhtiyaca yönelik yapılan mekânsal seçim doğrultusunda uygulama otomatik olarak kullanıcıya en yakın market, hastane vb. mekânlar için alternatif rotalar ile birlikte mesafeleri gösteren bir liste oluşturur. Listeden yapılan seçim doğrultusunda uygulama kullanıcıya en yakın olan yol rotalarını sunar. ThisWay uygulaması, diğer uygulamalardaki en yakın mesafe hesaplamasına ek olarak kullanıcıya rota tercihine yönelik, yaya yoğunluğu ile birlikte en uygun ve en güvenli alternatif rotaları tanımlar. Uygulamanın amacı sadece en kısa ota değil tercihe yönelik güvenli, az yoğun, özellikle fiziksel ulaşım konforunu sağlayacak seçenekler ile rota alternatiflerin içeriklendirilmesidir.
ThisWay uygulamasının farklılaşan özelliklerinden biri diğer harita uygulamalarında mevcut olan rota kaydını, kullanıcısına sadece kayıtlı mekânları göstermek değil kayıtlı rotalar oluşturulmasına yardımcı olup, özellikle engelli bireyler için sıklıkla kullanılan rota erişiminin kayda geçirilmesinde kolaylık sağlamaktadır. Üst panelde yer alan butonlardan bir diğeri olan ‘arama’ ile harita uygulamalarındakine benzer olarak gitmek istenilen rota aratılarak, daha önce yaptığınız en sık ve mevcut aramalarınızı da göstermektedir. Menü çubuğunda ayrıca profil, keşfet, hava durumu ayarları ve yardım sekmeleri yer almakta olup, ayarlar kısmına gelip uygulama açıldığında akıllı asistanı otomatik olarak etkinleştiren veya devre dışı bırakabilen seçenekler ortaya çıkmaktadır. Uygulamanın bu özelliği ile kullanıcının herhangi bir müdahalede bulunmadan uygulama açıldıktan sonra asistana bağlanması kolaylaştırılmaktadır. Ayrıca ayarlar kısmında alternatif rotalar gösterilirken kullanılan renklerin, renk körü bireylere de kullanım kolaylığı sağlayabilmesi adına ‘renk körü modunu etkinleştir’ şeklinde bir seçenek tanımlanmıştır.
Yine uygulama ana ekranında mevcut konum görünmekle birlikte yaya yoksa taşıt ile mi yol tarifi alınmak istenildiğini ekran altında yer alan yaya görünümü veya taşıt görünümü butonlarıyla ayarlamak mümkündür. Yaya görünümünde ise özellikle geniş caddelerde iki farklı kaldırımın yoğunluğunu bildirirken, dar sokaklarda ise ortalama bir yoğunluk verisine erişmek mümkündür. Uygulama ile online veri noktası oluşturan kullanıcılarda anlık bildirim oluşturarak yoğunluktaki veriyi güncel tutmaya yardımcı olmaktadır.
Posterin üst bölümünde yatay olarak, soldan sağa sırasıyla SIDe Projesinin logosu, yanında İngilizce olarak projenin adı ve İngilizce özet açıklaması yer alıyor.
Poster, Proje Aşamaları yazısı ile başlıyor ve Sorun Tespiti, Proje Fikrinin Oluşturulması, Sonuç Proje olmak üzere 3 bölünden oluşuyor.
Birinci bölüm olan sorun tespiti, 4 görsel ve alt yazılarından oluşuyor. Görsellerin hepsi oyuncak Legolar kullanılarak tasarlanmış. İlk görselde hissedilebilir yüzeyi temsil eden sarı legoların üzerine park etmiş oyuncak arabalar görünüyor. Altında “Sarı şeritler var oluş önemi dikkate alınmaksızın işgal ediliyor” yazıyor. İkinci görselde kalabalık bir kaldırımı temsil eden oyuncak lego insanların yürüdüğünü ve içlerinden birisinin, bastonuyla görme engelli olarak temsil edildiği görüyoruz. Altında “Yaya yoğunluğunun fazla olduğu yerlerde dezavantajlı bireyler çeşitli sorunlar yaşayabiliyor” yazıyor. Üçüncü görselde legolardan yapılmış yol, trafik ışığı, arabalar ve görme engelli yayanın bulunduğu görselin altında “Sesli uyarıcılardaki ses şiddetinin ortam sesiyle orantısız olma durumu engelli bireyler için rahatsız edici bir durum yaratıyor” yazıyor. Dördüncü görselde legolardan yapılmış, bina ve kaldırım, kaldırımda yürüyen görme engelli birey ve önünde iki kuka görünüyor. Altında “Yaya kaldırımındaki olası bozukluklar yaya erişimini engelliyor.” yazısı yer alıyor.
İkinci bölüm olan proje fikrinin oluşmasında büyük bir telefon ekranının önünde bastonu ile duran bir görme engelli erkek çiziminin altında “Yaya odaklı bir navigasyon uygulaması”, “Hedef kitle: Sadece görme engelli bireyler değil tüm yayalar”, “Görme engelli bireyler için trafik ışıklarının konumunun net tespiti için akıllı bileklik”, “Yaya yoğunluğu verisine dayanarak farklı yoğunluklarda alternatif yol önerisi” yazıları yar alıyor.
Üçüncü bölüm olan sonuç bölümünde 17 farklı ara yüz ile mobil uygulamanın nasıl çalıştığı açıklanıyor. Yanında trafik ışıklarının yerlerini gösteren akıllı bilekliğin çizimleri bulunuyor. Açılış ve kayıt işlevlerini gösteren ilk 4 arayüz görüntüsünün altında “Açılış ekranında üye olabilir ya da mevcut hesabınızla giriş yapabilirsiniz. Varsa özel durumunuzu girmeniz uygulamanın hangi gruba nasıl hitap ettiğine dair veri çıkarımına yardımcı olacaktır.” açıklaması yer alıyor. Bunun sağında, uygulamanın rota oluşturma işleviyle ilgili 4 arayüz görüntüsünün sunulduğu görselin altında “Sesli asistana bağlanmak için ekranı sola kaydırıp bağlanabilirsiniz. İhtiyaç mekanı sekmesinden bir mekan seçtiğinizde çevrenizdeki birimleri görebilirsiniz ve uygulama bize bu aşamada farklı parametrelere bağlı alternatif rotalar oluşturacaktır.” açıklaması bulunuyor. Bunun sağında, uygulamanın kayıt işleviyle ilgili 4 arayüz görüntüsünün sunulduğu görselin altında “Kaydedilen mekanlara ek olarak belirlediğiniz rotaları da kaydedip bu sekmede bulabilirsiniz.” açıklaması yer bulunuyor. Bu kısmın altında posterin sol tarafında uygulamanın tercihler işleviyle ilgili 5 arayüz görüntüsünün bulunduğu görsel yer alıyor. Bu görselin altında “Tercihler sekmesinde hava durumuna, profilinize ve ayarlara ulaşabilirsiniz. Görme engelli bireylerin rahat kullanımı için akıllı asistanı otomatik olarak etkinleştirebileceğiniz bir komut yer alır. Uygulamayla entegre bilekliği de buradan kişiselleştirebilirsiniz. Renk körü bireyler için renk körü modunu da bu sekmeden açabilirsiniz. Alt menüdeki yaya görünümünde uygulama kullanıcılarından alınan veriler doğrultusunda yaya yoğunlukları harita üzerinde gösterilir. Kullanıcı bildirimi butonundan yola ilişkin anlık yorum yapabilir ve yapılmış yorumlara bakabilirsiniz.” açıklaması yer alıyor. Bu bölümün sağında kalan alanda yer alan 3 akıllık bileklik görselinin altında “Muhtemel GPS sapmalarını önlemek için trafik ışıkları üzerindeki cihazlardan aldığı sinyalle kullanıcıyı doğru noktaya yönlendirir. Bilekliğe ilişkin verilere akıllı bileklik menüsünden ulaşabilirsiniz. İhtiyaç anlarında panik butonuna basarak kaydettiğiniz numarayı otomatik olarak arayabilirsiniz.” Açıklamasıyla poster sonlanıyor.
Posterin altında yatay olarak soldan sağa projenin kare kodu projeyi yapan öğrencilerin ve STK tasarım ortağının isimleri “Açelya İster, Hakan Özcan, Simay Gedik, Berkay Karanfil, Muharrem Tonyalı ve Eylem Yurtsever”, ve SIDe projesinin Bileşenlerinin logoları “Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Loughborough Üniversitesi, Newton Fund, Altı Nokta Körler Vakfı, Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği” yer alıyor.