SIDe Projesi Kapsamında:
HERKES İÇİN MUTFAK
HELPER PROJESİ
SIDe Projesi Kapsamında:
HERKES İÇİN MUTFAK
HELPER PROJESİ
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği
Yemek insanların en önemli gereksinimlerinden biridir ve hayatın devamı amacıyla gerçekleştirilmesi zorunlu bir eylemdir. Mutfaklar konut içerisinde yemeklerin yapıldığı ve yenildiği, ailenin bir araya geldiği, aynı zamanda sosyal ilişkilerin gerçekleştirildiği mekânlardır. Mutfakta yemek yapma ve yeme eylemleri için yiyeceklerin yıkanması, hazırlanması, pişirilmesi, saklanması ve ayrıca mutfak araç gereçlerinin depolanması, yıkanması, servis edilmesi ve atıkların toplanması işlemleri yapılmaktadır. Standart mutfakların çalışma düzeni tekerlekli sandalye kullanan bireylerin mutfaktaki eylemlerini gerçekleştirebilmesi için yeterli değildir.
Proje kapsamında STK tasarım ortağı ile bu soruna odaklanılmış ve birlikte çalışılmıştır. Mutfakta yer alan eylemler üç donanım alanı içerisinde toplanmaktadır. Bunlar; yıkama, pişirme ve depolama alanı olup bu alanlar mutfakta yer alan çalışma üçgenini oluşturmaktadır. Çalışma üçgeni çerçevesinde eylem analizleri yapılarak standart mutfakların çalışma düzenlerinin tekerlekli sandalyeli bireylerin mutfak kullanımları için uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
İlk aşamada STK tasarım ortağı ile yapılan görüşmelerden elde edilen bilgiler ve yapılan araştırmaların ışığında mutfak kullanımı ile ilgili eylem analizleri yapılmış ve şu sorunlar tespit edilmiştir:
Konuyla ilgili yapılan ürün-mekân araştırmalarının ve STK tasarım ortağı ile yapılan görüşmelerin sonunda tekerlekli sandalyeli bireylerin rahat bir şekilde kullanabilmeleri için mutfak çevresinin aşağıdaki temel özelliklere sahip olması gerektiği anlaşılmıştır:
Eylem analizi ile tespit edilen problemlere çözümler üretebilmek amacıyla STK tasarım ortağından destek alınarak bu sorunlara ilişkin öneriler geliştirilmiştir. Geliştirilen öneriler doğrultusunda mutfak kullanımında karşılaşılan sorunları azaltacak hareketli bir depolama biriminin tasarlanmasına karar verilmiştir.
‘HELPER’:
Tekerlekli sandalye kullanan bireylerin mutfaklardaki erişilebilirlik kapasitesini artırmaya yönelik bir depolama birimi tasarlanmıştır. Tasarlanan depolama birimi standart dolap kapağı ölçüsüne sahiptir ve kişiye istediği sayıda birimi mutfağına ekleyebilme esnekliği sunmaktadır. Mevcut mutfakla ürünün uyumluluğunun sağlanabilmesi için birimin kapağı mevcut mutfak dolaplarının kapaklarına uyum sağlayacak biçimde düzenlenebilir. Tasarlanan mutfak biriminde tercih edilen bas-aç kapak kulpları, kullanım kolaylığına ek olarak kapak kapalı iken kol çarpması gibi kazaların oluşmasını engeller. Birim dışarı çekilerek çıkarılır ve arzu edilirse çalışma yüzeyi açılarak genişletilebilir. Bu esnada kullanıcının bacakları da birimin altına rahatlıkla girebileceği için konforlu bir çalışma pozisyonu elde edilmiş olur.
Tasarlanan depolama biriminin alt gözünde tabaklar, tencereler, tavalar, saklama kapları, vb. mutfak eşyaları kullanıcıların ihtiyacı doğrultusunda depolanabilir. Hazırlanan yemekler birim yardımıyla güvenli bir şekilde yemek masasına taşınabilir. Tasarlanan bu mutfak birimi ile tekerlekli sandalye kullanan engelli bireylerin ayrıştırıcı olmayan bir ürün kullanması amaçlanmıştır. Konutlar için geliştirilen bu depolama biriminin engelsiz yaşama destek olacağı düşünülmektedir.
Posterin üst bölümünde yatay olarak, soldan sağa sırasıyla SIDe Projesinin logosu, yanında İngilizce olarak projenin adı ve İngilizce özet açıklaması yer alıyor.
Poster; “Konu: Mutfaklar için Erişilebilir Depolama Birimi Önerisi, Amaç: Standart mutfak birimleri tekerlekli sandalye kullanan bireylerin günlük yaşam ihtiyaçlarına yeterli çözüm üretmemektedir. Dolayısıyla bu projenin amacı, engelliler için mutfakların tasarımında erişilebilirlik kapasitesinin arttırılmasıdır. Kapsam: Bu ürün tekerlekli sandalye kullanıcılarının mutfak çevresindeki tezgah altı depolamaya erişimine yardımcı olmak için tasarlanmıştır.“ açıklamalarıyla başlıyor. Açıklamaların yanında Kullanıcı – Ürün İlişkisi başlığıyla, mutfak tezgahının önünde duran tekerlekli sandalye kullanan bir erkek ve önünde tezgah altından çıkarılmış, alt rafında tabaklar ve tencereler bulunan, tekerlekli depolama birimi bulunan çizim yer alıyor.
Takip eden çizimlerde depolama biriminin detaylarına yer verilmiş. İlk çizimde ürünün üst yüzeyinin portatif çalışma yüzeyi olduğu, çatal-bıçak depolama çekmecesi, raylı sistemli tabak, tava depolama sistemi, ön tarafında kulplu bardakları asma yerleri gösteriliyor. Diğer görselde ürünün önden görünümü, tutma yeri ve mutfağa uygun olarak değiştirilebilir kapak yüzeyi gösteriliyor. Bir diğer görselde ürünün tezgah altına nasıl yerleştirileceği, ürün ile tezgah arasında bağlantı sağlayacak aparat ve üst yüzeyin açılarak nasıl daha geniş bir çalışma tezgahı elde edileceği gösteriliyor. Posterde ayrıca ürünün 3 adet teknik çizimi yer alıyor.
Posterin altında yatay olarak soldan sağa projenin kare kodu projeyi yapan öğrencilerin ve STK tasarım ortağının isimleri “Fatma Nur Şentürk, Ayşe Altıner, Arifcan Doğruer, Ali Üyütüren ve Tuğçe Akgün (STK Danışmanı)”, ve SIDe projesinin Bileşenlerinin logoları “Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Loughborough Üniversitesi, Newton Fund, Altı Nokta Körler Vakfı, Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği” yer alıyor.